"فضای مجازی ابزار آسایش یا تخریب؟"
امروزه استفاده از رایانه و وسایل ارتباطی روز به روز در حال گسترش است. انسان امروز با اختراع کامپیوتر و تلاش برای تولید کارامد تر این وسیله در جست و جویی راه جدیدی برای بهبود شرایط زندگی است.
در راستای گسترش سطح پوشش فناوری ارتباطات و شبکه‌ی جهانی اینترنت، امروزه دانستن نحوه ی کار با این مظاهر تکنولوژی از اامات زندگی است.فلذا پژوهشگران و جامعه شناسان به دلیل تاتیر چشمگیر رسانه های ارتباطی بر زندگی بشر امروز قرن بیست و یک را عصر ارتباطات مینامند.
اما این مسئله مانند همه تغیرات و انقلاب ها اثار متفاوتی بر جامعه و افراد دارد.
پیشرفت تکنولوژی و گسترش ارتباط در ابتدا بسیار مفید تلقی میشد. این مسئله با استقبال بی نظیر دولت های توسعه یافته و حمایت ثروتمندان به سرعت رونق گرفت. در این برهه از تاریخ که گسترش ابزار های ارتباطی و اعتیاد به اینترنت شکل جدیدی از اجتماعی شدن را برای نسل جدید ایجاد میکند پژوهشگران در این فکرند که ایا این غول قدرتمند تنها ابزاری برای بهبود اوضاع بشر است یا قدرت تخریب گام های آن بیشتر از دستِ یاری آن است؟
از دیرباز همزمان با تشکیل جوامع رسانه ها نیز تشکیل میشدند. چرا که اصلی ترین هدف رسانه انتقال پیام است و انسان ها نیز برای رفع نیاز خود ناچار به ایجاد ارتباط و انتقال پیام هستند. پس عمر رسانه به قدمت عمر اجتماعات بشری است. اما شکل امروزی رسانه و سهولت در دستیابی به آن شرایطی را به ارمغان می آورد که شاید زیان آن بیشتر از سود و بهره مندی از رسانه باشد.
به نقل از حمید رضا شهباز پور (روانشناس) در مصاحبه با رومه کیهان؛ "هر پدیده جدید به محض ورود به دنیای واقعی همواره فرصت‌ها و چالش‌هایی به همراه دارد، فضای مجازی نیز به عنوان ابزار ارتباطی نوین همچون تیغ دو لبه‌ای است که هم فرصت‌های خوبی را برای پیشرفت فرد فراهم کرده و هم می‌تواند بستر مناسبی برای آسیب ایجاد کند".
همچنین ایشان در راستای تاثیر این فضا بر جوانان میفرمایند :" از آنجا که فضای مجازی، صحنه‌ای فرهنگی و اجتماعی است که فرد خود را در موقعیت‌های متنوع، نقش‌ها و سبک‌های مختلف زندگی قرار می‌دهد، خود زمینه‌ای برای آسیب پذیری شخصیت کاربر است".
علاوه بر تاثیرات استفاده از فضای مجازی بر جوانان این فضا آثار مخرب دیگری نیز بر جامعه دارد.
فضای مجازی و آمیختگی ناگذیر آن با ابهام تصویر های ذهنی متفاوتی را از افراد مختلف در ذهن مخاطب خود ایجاد میکند که گاها آثار به سزایی بر تصمیم گیری های افراد میگذارد.
به طور گسترده میتوان به ده مورد از آسیب های این فضا اشاره کرد:
1) تعاملات فرد به فرد یا رو در رو را کاهش می‌دهد.
2) احساس نیاز به توجه را به شدت افزایش می‌دهد.
3) توجه شما را از اهداف زندگی واقعی منحرف خواهد کرد.
4) خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهد.
5) احتمال شکست روابط موجود در شبکه‌های اجتماعی بیش از روابطی ست که در دنیای واقعی داریم.
6) استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی خلاقیت افراد را نابود میکند.
7) قلدرهای فضای سایبری هنوز زنده و سرحال هستند.
8) مقایسه پیوسته خود با دیگران در شبکه‌های اجتماعی شما را به نابودی خواهد کشاند.
9) مقایسه پیوسته خود با دیگران در شبکه‌های اجتماعی شما را به نابودی خواهد کشاند.
10) حریم خصوصی شما را به خطر می‌اندازد
منبع: سایت سازمان تامین اجتماعی
با این وجود امروزه نیاز به ارتباطات گسترده نیازی جهانی و اساسی است. و نمیتوان منکر نقش مهم این فضا بر زندگی انسان شد.
اما بهتر است پیش از استفاده بی رویه از آن و فراهم کردن سهولت در دسترسی به این فضا برای کودکان به فکر آثار متنوع آن باشیم.
فضای مجازی خواه نا خواه زمینه مصرف کننده بودن و تابع بودن را در ذهن مخاطبان ایجاد میکند.
پس بهتر است پیش از استفاده از این فضا راه های بهره برداری صحیح از آن را آموخت.
مطهره مهرابی_ نشریه "جریان"
درباره این سایت